Klein Tipps för kölsch ze schrieve 2

Tipp 2

Hück mööch ich ens jet üvver de Verkleinerungsforme sage. Op Vörnehm sage mer do Diminutiv för. Die wäden en der kölsche Sproch off un jän jebruch. Nemme mer ens e Mädche met ener propper Fijur – nä, wie sich dat allt aanhööt, nä, do sagen ich doch leever propper Fijürche för. Ess et e durchdrevve Minsch, dann nennt mer et Kadeneisje odder e Raffinessje. Kadeneis odder Raffiness ohne dat ‚je‘ jitt et ehsch jar nit. Met de Verkleinerunge määt der Kölsche och de Schängeleerwööt bloß noch halv esu schlemm; et mannsdolle Frauminsch ess e läufich Deerche för e Beispill odder, wann de Madamm sich üvvver un üvver met Schmuck behängk, ess se et Preziösje. Hät dä Spross vum Nohber jet vill op de Rebbe, dann ess hä e Möbbelche Un weil de Kloputzer, ejal ov Mann ov Frau, der minschlije Dreck fottfäje un nit noh 4711 rüche, nennt mer se de Drießjesfäjer. Dat klingk dann nit janz esu schlemm wie Dressfäjer.

No jitt et jo nit bloß wölle Wööt, nä, och janz normal Wööt wäde, jenau wie em Huhdütsche, verkleinert. En klein Fläsch för e Beispill ess ävver kei Fläschje, wie mer meine künnt, nä, he heiß et ‚Fläschelche‘. Em Jäjesatz zom Huhdütsche, wo et bloß e ‚chen‘ (Tellerchen)un e ‚lein‘ (Männlein) för de Verkleinerunge jitt, kenne mer Kölsche drei dovun: ‚che‘, ‚je‘ un ‚elche‘. Dat ‚elche‘, wie bovve, weed immer jebruch, wann e Woot am Engk e ‚sch‘ hät, su wie Desch un Deschelche, Fesch un Feschelche un bei dä Laute ‚ch‘ un ‚k‘, wie bei Buch un Büchelche, Loch un Löchelche, Leech un Leechelche, Jeseech un Jeseechelche, Bröck un Bröckelche, Stöck un Stöckelche u.sw.. Bevör et jetz komplezeet weed höre mer op. Noch mih Beispille fingkt ehr och ohne uns! För hück ess et jenohch. Beim nöhkste Mol jeit et wigger.

                                                                                                         Marita Dohmen