Tipp 1
För all die Lückcher, die allt ens jän jet op Kölsch schrieve, jevve mer he aan däm Plääzje no av un aan ens e paar Tipps för kölsch ze schrieve. Un all die, die de kölsche Sproch bloß jän hann, se ävver nor schwade, höre un lese welle, künnen he dat ein odder andere üvver der Ömjang met der kölsche Sproch jewahr wäde.
Fange mer tireck ens met der Üvverschreff aan: Op Huhdütsch däte mer sage ‚Kleine Tipps zum Kölsch-Schreiben‘. Der Kölsche säht ävver nit jän ‚zom Schrieve‘un och nit ‚öm ze schrieve‘, hä säht leever ‚för ze schrieve‘. Hä jeit jo och nit ‚zom Laache‘ en der Keller, och nit ‚öm ze laache‘, nä, wann üvverhaup, dann jeit hä ‚för ze laache‘ irjends hin. För e Beispill jeit der Schmitz beim Meier op der Jebootsdaach‚ ‚för sich ze ameseere‘, nit ‚zom Ameseere‘ un nit ‚öm sich ze ameseere‘. Natörlich kütt hä zoehsch ens för (nit öm) ze jrateleere‘ un för (nit öm) met im aanzestüsse.
Minge zweite Tipp ess der Ömjang met dem Wöötche ‚wöödt‘. Dat ess janz secher e kölsch Woot. Trotzdäm jeit mänch einer do jet inflazionär met öm. Nämlich immer dann, wa‘mer et op huhdütsch ‚würde‘ sät. He heiß et opjepass, off sät mer nämlich ‚dät‘. He e paar Beispille: Ich dät (nit wöödt) deer jän jet schenke. Her domet! Ich dät (nit wöödt) mich drüvver freue. Och, Pralincher! Wann ich die jet all opesse dät (nit wöödt), wöödt et mer schlääch un dann wöödt ich jrau em Jeseech. Alsu: Wann ich aktiv jet dunn, sagen ich ‚dät‘ un wann meer jet jedonn weed, wann ich alsu passiv ben, heiß et ‚wöödt‘!
All dat, wat he als verkeht jenannt weed, ess eijentlich bloß enjekölsch Huhdütsch, weed ävver immer mih jebruch. Klor! Et weed jo och immer mih huhdütsch wie kölsch jeschwadt. Der Schmitz hät sich ävver en der Kopp jesatz, et typische Kölsch rääch lang huh ze halde. Deswäje dät (nit wöödt) hä och nie Jemölsch schwade un fingk sing Welt, wann hä vum Meier eine enjeschott kritt, för ze kriesche, nit ‚zom Kriesche‘, schön!
Su, dat wor et för hück. No hööt üch ens dorophin de Texte vun de kölsche Leeder aan!
Marita Dohmen